۲۲ مارس ۲۰۱۳
رایان کمینسکی، لئو نواس، مشاوران حقوق بشر
در بیست ودومین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل، چهل و هفت عضو این شورا به بررسی موضوعی-منطقه ای طرح های متنوعی از وضعیت حقوق بشر در سریلانکا گرفته تا حقوق معلولان، پرداختند. یک طرح اما با وجود توجه ونگرانی که درمیان کشور های عضو و گروه های شرکت کننده ایجاد کرده بود، ناکام ماند.
طرحی با عنوان بی مسمای “حمایت از خانواده” که توسط کشور هایی شامل مصر، موریتانی، روسیه، اوگاندا و زمیباوه که خود سابقه درخشانی در رعایت حقوق بشر ندارند ارایه شده بود. صرف نظر از جنبه رسمی ودیپلماتیک بحث، این طرح بدوا برای میز گردی تحت همین عنوان در سازمان ملل و نیز گزارشی که مقرر بود توسط دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر تکمیل گردد، تهیه شده بود.
با وجود سادگی بارز سند پیشنهادی، مذاکرات پیرامون آن به ویژه به لحاظ دیپلماتیک بغرنج و پر اختلاف پیش رفت.
عدم توافق کشور های عضو از اظهارات اولیه نمایندگانشان در دیدار های غیررسمی مشهود بود. در یکی از گردهمایی ها، کشورهای متعددی علی الخصوص گروه اروپای غربی و آمریکای لاتین سه دغدغه عمده را در مورد طرح عنوان نمودند. نخست اینکه طرح خیلی دیر روی میز جلسات سه هفته ای شورای حقوق بشر قرار گرفته است. دیگر اینکه تمرکز طرح بر روی نهاد “خانواده” است بدون در نظر گرفتن هویت مستقل اعضای خانواده ونیز عدم تاکید طرح بر این نکته که خانواده نسبت به بستر های مختلف فرهنگی و اجتماعی در اشکال متفاوتی نمایان می گردد. سوم تاثیرات احتمالی تصویب این طرح بر تقویت کلیشه های رایج جنسیتی و نیز عدم شفافیت طرح در مورد به رسمیت شناختن برابری میان زن و مرد بود.
مصر با هرگونه تغییری در طرح مخالفت کرد چرا که باور داشت هرگونه تغییری باعث طولانی تر شدن آن شده و با پیچیده تر کردن طرح، آن را از هدف اصلی دور می سازد.
مصر،به نمایندگی ازحامیان طرح، سرسختانه معتقد بود که طرح کوششی درجهت گسترش چهارچوب خاصی برای درک مفهوم خانواده نداشته و این طرح اساسا مرکب از ادبیات سایر اسناد مبنای سازمان ملل، همچون اعلامیه جهانی حقوق بشر است. با این وجود این نکته با امتناع مقدماتی مصر در پذیرفتن تنوع اشکال خانواده ها قدری در تعارض بود.
نارضایتی و نگرانی درچهره نمایندگان غیر دولتی حاضر در جلسه که اجازه اظهار نظر
رسمی نداشتند هویدا بود.
لازم به ذکر است یک گردهمایی جنبی پیش بینی نشده تحت عنوان “ترویج آزادی و حقوق بشر با در نظر گرفتن حمایت قانونی-مدنی از خانواده سنتی” توسط واتیکان، که از مدافعان طرح “حمایت از خانواده” نبود، برگزار شد تا به نحوی بیانگر نگرانی های موجود از طرح “حمایت از خانواده” باشد. برگزار کنندگان این رخدادجنبی از جمله دو اسقف ، صراحتا ازدواج همجنسگرایان را به باد انتقاد گرفته و پیرامون ازدواج سنتی و ازدواج طبیعی به بحث پرداختند.
در جلسه پرسش و پاسخ گردهمایی جنبی نماینده ای از سازمان غیر دولتی “اتحادیه بین المللی زنان برای صلح و آزادی” نتیجه حاصل آمده از گردهمایی را که تعمیم یک نظام اعتقادی خاص به تمام اعضای سازمان ملل و کل مردم دنیا باشد را ناعادلانه و ناامید کننده خواند.
در نشست بعدی حامیان طرح بر سر ایجاد تغییرات کوچک اما تاثیرگذار در متن اصلی، از قبیل یک پیوست ارجاعی به “حقوق بشر” و نیز عبارتی که صراحتا برابری بین زن و مرد را مورد تایید قرار می داد، به توافق رسیدند.
اما همچنان، نمایندگان اروگویه، مکزیک، امریکا و اتحادیه اروپا برنقص طرح از نظر شناخت تنوع خانواده ها و رعایت حقوق فردی تک تک اعضای خانواده پافشاری میکردند.
پیشنهاد شد عبارت:” باید توجه داشت که در نظام های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متفاوت اشکال متنوعی از خانواده موجود است” ، ادبیاتی که پیشتر اعضای سازمان ملل در اوایل سال ۲۰۰۵ بر آن توافق کرده بودند، به طرح اضافه شود. لیکن نمایندگان بلاروس و چین با چنین تغییری مخالفت نموده و آن را بی ارتباط با طرح پیشنهادی خواندند. نهایتا نشست به این نتیجه رسید که هرتغییری هم که توسط حامیان ابتدایی طرح انجام شود باز هم طرح را از وضوح کافی برخوردار نخواهد کرد.
در روز پایانی بیست و دومین اجلاس شورای حقوق بشر طرح “حمایت از خانواده” برای تصمیم گیری نهایی رو میز قرار گرفت. شورا در سکوت خاصی فرو رفت هنگامی که مصر اعضا را با سخنانی که بیشتر شبیه سخنرانی های انتخاباتی بود مخاطب قرار داد .
نهایتا در یک حرکت غیر منتظره نماینده مصری اعلام کرد که طرح “حمایت از خانواده” با وجود داشتن بیش از ۷۰ حامی از دستور کار جلسه بیست و دوم خارج شده است. مصر به طرز شگفت اوری صراحتا اعلام کرد، انتظار میرفت این طرح بهبودی برای تمرکز بیش از حد بر روی “حقوق فردی” در سازمان ملل باشد. سفیر مصر همچنین اذعان داشت که نگران چند قطبی شدن شوراست و اینکه نتایج طرح باید به جلوگیری از اختلافات بیشتر می انجامید.
زمانی که از دستور کار خارج شدن طرح قطعیت یافت تنش بر فضای جلسه سایه افکند. گروه هایی همچون “سرویس بین المللی حقوق بشر” به سرعت نتیجه تصمیمات را بر روی شبکه اجتماعی توییتر قرار دادند تا آنجا که وقتی رییس شورا موضوع بعدی را در دستور کار قرار داد بعضی از شرکت کنندگان زیر مطلب را لایک زده بودند، دیگران اما پوزخند میزدند، از یک خشونت خانوادگی جلوگیری شده بود{!}
منبع: UNAUSA
مترجم: مریم بابایی