ولوم: ۲۸ نوامبر سال گذشته، رییس دپارتمان هنر، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مانوبا در مقابل فشار معترضانی که با استفاده از خشونت می خواستند کلاس ها برای زنان جوان با پوشیدن نقاب یا حجاب صورت امکان پذیر باشد مقاومت کرد. معترضان پس از رو به رو شدن با این مقاومت برای این که از ورود استادان و دانشجویان به کلاس هایشان جلوگیری کنند و مانع برگزاری کلاس ها شوند، حصارهایی درست کردند. تعدادی از والدین، دانشجویان و استادان فورا با این اقدامات مخالفت کرده و از مقررات دانشگاه حمایت کردند.
حفظ بی طرفی در نهادهای عمومی تونس، احترام به قوانین آن ها و حمایت از افراد، در ماه های اخیر در تونس موضوع بحث است. پایان رژیم سابق زینالعابدین بن علی و تغییرات سیاسی متعاقب آن اجازه ی آزادی بیشتر و بحث عمومی بیشتری را دربارهی موضوعات اساسی، مثل تضمین حقوق و آزادی های همهی تونسیها، از جمله گروه های اقلیت داد. ۲۱۷ نماینده ی تازه انتخاب شده ی مجلس قانون اساسی تونس، که مسئول نوشتن قانون اساسی جدیدی برای تونس هستند، باید در هفته هایی که در پیش است، با همکاری با یکدیگر پایه ی دموکراسی را بنا کنند.
با وجود این مجلس قانون اساسی با چالشهایی جدی رو به رو است. این چالش ها را گروه کوچکی از افراد به وجود آورده اند که با استفاده از خشونت می کوشند دیدگاه خود نسبت به جامعه را به نهادهای دانشگاهی تحمیل کنند. این گروه تلاش کرده است حجاب اجباری معلمان زن، پوشیدن نقاب در فضای دانشگاه، و حتی کلاس های جداگانه برای زنان و مردان را مرسوم کند.
شاید بتوان تضادهای موجود در دانشگاه های تونس را نتیجه ی برخورد دو دیدگاه افراطی دانست: یعنی برخورد میان تونسی هایی که خواهان سیاست هایی هستند که به باور آنها ریشه در اسلام دارد، و دیگرانی که خواهان حذف اسلام، و هر مذهب دیگری، از حوزه ی عمومی اند. یعنی جدایی دین از دولت، مانند ممنوعیت پوشش و نمادهای مذهبی در مکان های عمومی.
اما واقعیت پیچیده تر از آن است. این تضاد دیدگاه های جامعه ی تونس را منعکس نمی کند. بیشتر تونسی ها مسلمان هستند و از هیچ یک از دو دیدگاه افراطی حمایت نمی کنند. بعضی کاملا به دین خود عمل می کنند، بعضی کمتر از آن ها و بعضی هم اصلا. بسیاری می گویند: ما مسلمان هستیم، اما رابطه ی ما با خدا امری خصوصی است. یا حتی می گویند: نیاز نداریم کس دیگری به ما بگوید که چه طور به دستورات دین مان عمل کنیم. با این که ممکن است بعضی این را سکولاریسم بدانند، این در واقع ویژگی اسلام در تونس است.: اسلامی باز و سهل گیر که همه در آن آزادند آن طور که صلاح می دانند به دستورات دین شان عمل کنند.
در تاریخ ۱۰ دسامبر، مجلس موسس نخستین قانون خود را درباره ی رویه ها و قواعد کار قوای مجریه، قضاییه و مقننه، تا وقتی که قانون اساسی نوشته شود و نهادهای جدید شروع به کار کنند تصویب کرد. اما اتفاقات اخیر در دانشگاه ها که نشان دهنده ی تمایل برخی به بیان ایدئولوژی های افراطی است، در حال بر هم زدن توازن میان آزادی های افراد و مقررات سازمانی است.
در دانشگاه های تونس، برابری تضمین شده است. ورود به دانشگاه برای تمام دانشجویان فارغ از مذهب خود و چگونگی عمل به آن آزاد است. اخیرا زنان جوان حق پوشیدن نقاب در خیابان را به دست آوردند، اما در کلاس درس باید هویت شان را آشکار کنند. این کار ارتباط میان دانشجویان و استادان را تقویت می کند. به علاوه هدف این کار تضمین امنیت بیشتر در دانشگاه است.
در عین حال حق اعتراض هم باید محفوظ نگه داشته شود، تا هر کسی که احساس می کند حقوقش پایمال شده است، بتواند آزادنه صحبت کند. از طرف دیگر، تونسی ها هم از سوی معترضان و هم از سوی اجرای قانون به اندازه ی کافی با خشونت رو به رو بوده اند. بنابراین هر یک از طرفین باید راه حلی صلح آمیز بیابند تا پیامشان را به مجلس موسس برسانند.
مقاله های جدید، دادخواست ها، کنش های جرقه ای (flash mob) و فیلم هایی که آگاهی و بحث را افزایش میدهند، همه ابزارهای بالقوه موثری برای دعوت به گفت و گو و فهم تفاوت ها، با احترام به قواعد و حقوق نهادها هستند. مجلس باید به سهم خود در مقابل خواسته های دو گروه مختلف، موضعی متعادل در پیش بگیرد تا پایه ی تونس جدید دموکراتیک را بنا نهد.
منبع: دیلی استار
برگردان: فائزه اثنا عشری