زنانی که درخلال اعتراضات سال ۲۰۱۱ در میدان تحریر شانه به شانه مردان تا سقوط مبارک ایستادند موقعیت خود را در جامعه به سرعت تضعیف شده یافتند.
سهمیه زنان برای حضوردر پارلمان بدون هیچ جدلی برداشته شد و قول قائم مقام شدن زنان نتوانست تحقق پیدا کند، چیزی که مشیرا خطاب، ناقد سیاسی آن را یک “حکم افراطی ضدفمینیستی” خواند. مرسی گرچه درباره عمل جرم سازی رسم ختنه دختران مصری ، رسمی که تقریبا در سه محل در مصر اجرا میشود، دست به تهدید زد اما اقدام قاطعی نیز انجام نداد ونشان داد که نمیخواهد در مسئله ای که به زعم او “مسئله خانوادگی” است دخالت کند.
قانون اساسی جدید به رسمیت شناختن حقوق زنان را به کناری راند و نیز در را برای قانونی کردن فلج کننده ترین مسئله اجتماعی مصر یعنی ازدواج کودکان باز گذاشت. پیش نویس قانونی که اجازه پایین آمدن سن قانونی ازدواج را از ۱۸ سال به ۱۳ سال میداد در حالی آماده شد که روحانیان اخوان المسلمین نشان داده اند که ازدواج دختر نه ساله از نظرشان قابل قبول است.
“آنها زنان را اول یک شی جنسی میبینند و دوم برای زمین شستن، (نظرات) اخوان المسلمین همه اش در همین حد است” این حرف را فاطمه ۲۴ ساله و فارغ التحصیل مهندسی میگوید در حال که با دوستانش قدم میزند، بعضی با برقع و بعضی با روسری. زنان نزدیک هم باقی میمانند، بازوهایشان متصل و چشمانشان مواظب مردانی که از تظاهرات با موتورسیکلت می آیند و زنان را چنگ می اندازند و بر سرشان فریاد میکشند. ” آنها میخواهند با ما در سن ۹سالگی ازدواج کنند. آیا اینها مردانی هستند که ما میخواهیم کشور را اداره کنند؟ پدوفیلها؟ “
روند پیشرفت سیاسی کند شده است، با انتخابات پارلمانی برنامه ریزی شده برای اوریل که بدون هیچ تاریخ جدیدی به تعویق افتاد. ناامیدی و یاس چیره شده است.
آیه کدری ۶۲ ساله : ” آنها مثل یک گله سگ میمانند، که اول ضعیفترها را از هم میدرند، دست به آزار و تجاوز زنان و دختران میزنند، از شرشان خلاص میشوند و سپس بین خودشان میجنگند که چه کسی رهبر گله باشد”
اطراف قاهره، صدها برج در حال ساخت است که بزرگترین شهر عربی را از هر طرف در صحرا گسترش دهد.اینجا جاییست که اکثریت زنان مصری پیش از این نیزمحدود و مقید زیسته اند و اکنون ترس زنان تحصیلکرده و طبقه متوسطی از دولت (اسلامگرای) رادیکال است . در اینجا ازدواج کودکان مرسوم است و در میان فقیران یک هنجار محسوب میشود. پزشکان رشوه میگیرند که اذعان کنند که یک دختر ۱۴ ساله ۱۸ سال دارد اما اغلب مردم پول ندارند بنابراین ازدواج بدون ثبت قانونی انجام میگیرد. سپس دختران نابالغ فرزندان غیرقانونی به دنیا می آورند که نمیتوانند برایشان گواهی تولد بگیرند. بدون این گواهی کودکان نمیتوانند به مدرسه بروند گویا یک نسل جدید که در فقر محبوس شده باشد.
در منطقه فقیر نشین عزبت خیرالله ۱۰زن به دور یک صندوق پول فلزی نشسته اند، در حالیکه جلسات هفتگیشان برای امور پس انداز و وام را برگزار میکنند. خیریه ای که توسط ” برنامه مصر” راه اندازی شد و زنان را در صورت توان تشویق به پس اندازحداقل چند سکه و نیز بحث درباره مشکلاتشان میکند.
سهام احمد ۳۸ ساله درحالی که فرصت را غنیمت شمرده بود که به گروه طرز تهیه صابون مایع را نشان دهد گفت : ” ما واقعا وقت نداریم که با همسایه هامان حرف بزنیم، بار کارهای خانه زیاد است و شوهران بعضی از ما دوست ندارند که ما بیرون از خانه برویم اگرچه ما متقاعدشان کردیم که ماباید برای این صندوق اجتماعی همدیگر را ملاقات کنیم و این موضوع به نفع خانواده هم خواهد بود”
او در حالی که یک چوب را درون یک سطل میگرداند ادامه داد: من در ۱۴سالگی ازدواج کردم، یک روز از مدرسه بیرون آورده شدم تا شبش ازدواج کنم. من امیدوارم که دخترانم بتوانند کمی بیشتر صبر کنند اما برای دخترانی که در سن پایین ازدواج نکرده اند پیدا کردن یک مرد خوب خیلی سخت است و نیز فشارهای زیادی(از طرف جامعه) وجود دارد. همچنین پدران هم میخواهند که دخترانشان زودتر بروند تا یک نان خور کم شود”.
اسما محمد فوضی ۲۱ سال دارد. او نامزد داشت اما زمانی که بهترین دوستش در۱۶ سالگی سر زایمان مرد خانواده اش به او اجازه دادند که نامزدی اش را به هم بزند. ” من دوست داشتم ازدواج کنم اما من فقط ۱۵ سال داشتم و چیز بیشتری نمیدانستم. وقتی آیه مرد مانند یک فاجعه دردناک بود و من خیلی خوش شانس بودم که با ازدواج نکردن من موافقت شد. من مورد آزار واقع شدم و طعنه شنیدم. آنها فریاد زدند که من به اندازه کافی زیبا نیستم، اگر زشت هم باشم نمیخواهم بمیرم یا اینکه فرزندانی داشته باشم که نتوانند بروند مدرسه. احتمالا الان برای من خیلی دیر شده است و من ناراحتم که فرزند نخواهم داشت”.
مادر او نخزکی عبدلله، ۴۷ ساله هم طعنه و آزارهمسایه ها را تحمل کرده.” وقتی دوستش مرد من فکرم را جمع کردم و تصمیمم گرفتم. ما فقط یک دختر داریم و میتوانیم از عهده مخارج نگهداری او بر آییم. همسایه ای در ۱۵سالگی بر اثر خونریزی مرد: پزشکان او را مداوا نکردند چرا که ازدواج او غیر قانونی بود و پزشکان نمیخواستند خود را درگیر کنند. بدن دختران آمادگی زایمان و نیز برقراری رابطه جنسی را ندارد و این چیزیست که شوهرانشان را با آنها بداخلاق و بدرفتار میکند.
” سه دختر در محلهی ما برای همیشه در خانه میمانند چون شوهرانشان طلاقشان داده اند. اگر آنها نتوانند ثابت کنند که انها ازدواج کرده بودند با توجه به اینکه باکره نیستند دیگر نمیتوانند ازدواج کنند بنابراین مورد طعنه و آزار قرار میگیرند. بسیاری مطلقه شده اند تنها به این دلیل که این دختران جوان تر از آن هستند که بفهمند ازدواج یعنی چه، او هنوز یک بچه است. اگرچه که در جامعه ما دختر باید تا قبل از ۱۶سالگی ازدواج کند.”
خانم گیهان ۴۵ ساله یک فعال اجتماعی با چشم اندازهای روشن بسیار.وی برای پایین آوردن سن ازدواج تا ۱۳ سالگی بسیار مشتاق است.” ما باید این کار را بکنیم” چرا که به همه کودکان ثبت نشده غیر قانونی که نمیتوانند به مدرسه بروند باید کمک کرد. این دختران به مراقبتهای بهداشتی دسترسی ندارند. آنها همینطور سن قانونی کار را هم از ۱۴ تا ۱۲ پایین آورده اند و من فکر میکنم که این سن حتی باید پایین تر برود. وقتی مبارک تسلیم فشارهای بین المللی شد و سن قانونی کار را تا ۱۸سال بالا برد چیزی در اینجا عوض نشد. اگر شما یک سن قانونی را حکم کنید به سادگی جرم سازی کرده اید و مردانی که همسرانشان را تا قبل از ۱۸سالگی ترک میکنند را ندیده گرفته اید وهمینطور فرزندانشان را که حرامزاده درنظر گرفته میشوند. ما آگاهی بخشی میکنیم تا ازدواج کودکان را متوقف کنیم.
بوی بد زباله های انسانی از رودخانه در یک منطقه فقیر نشین دیگر در قاهره به مشام میرسد.خیابان ها آرام و خلوتند و تنها کودکانند که دیده میشوند.
نوال رشید در را باز میکند اما در آستانه آن که بدون اجازه شوهر۷۰ ساله اش نمیتواند از آن عبور کند میایستد. شوهرش سر کار است. پسر سه ساله اش پشت سر او بازی میکند و او اصرار دارد که در ۱۸ سالگی ازدواج کرده است _ یعنی که الان ۲۱ ساله است _ اما همه همسایه ها میگویند که او ۱۴ ساله بوده است. ” من قبول کردم که با یک مرد مسن ازدواج کنم تا به خانواده ام کمک کرده باشم. از انجایی که خانواده من خیلی فقیرند و ۴ فرزند دیگر هم دارند. من کاملا راضی و خوشحالم که خودم را برای خانواده ام قربانی کردم”
عتب در خانه بعدی ۱۹سال دارد. او ۲ فرزند دارد و برگشته است تا با غمگین و ناامیدش نعرنت و پدرمسن و سه خواهر و برادرش زندگی کند.
نعرنت میگوید :” ما گمان کردیم که او با ازدواجش زندگی بهتری خواهد داشت حالا او طلاق گرفته چرا که شوهرش مرد بدی بود. او زیر بار ازدواج مجدد نمیرود چون آن وقت شوهر سابقش بچه ها را از او میگیرد و حال خواهر کوچکش اصرار میکند که پا برای ازدواجش پیش نگذارم. من تاسف میخورم که دخترم با سن کم ازدواج کرد چرا که اگر حالا او خانه را ترک کند برایش بدنامی به بار خواهد آمد و همه اجتماع به من هم نیش و کنایه میزنند.
بیرون از خانه در خیابان گروهی از مردان جوان توضیح میدهند که چرا میخواهند با دختران کم سن و سال ازدواج کنند.عبدالرحمان ۱۷ ساله میگوید: ” حقوق کودکان باید رعایت شود اما شما هم میخواهید با دختری ازدواج کنید که بسیار جوانتر از شما باشد تا وقتی هم که پیر شدید او همچنان جوان و زیبا باقی بماند. همچنین شما بهتر میتوانید او را کنترل کنید و اطمینان حاصل کنید که او یکی از همین دخترانی نیست که خارج از خانه میگردد و میخواهد که به او تجاوز شود. دوست او یوسف ۲۰ساله تایید میکند و میگوید : “دختران زیادی هستند که فقط میخواهند به آنها دست درازی شود و مورد آزار واقع شوند زمانی که در خیابان با چشمانی که پوشیده نیست راه میروند “.
نظر آنها برای مونا حسین واصف،۲۶ ساله که برای ” برنامه مصر” کار میکند تعجب آور نیست. ” برای ۱۸ روز ما در میدان تحریر بودیم، کنار هم، زن و مرد، تحصیلکرده و تحصیل نکرده، فقیر و ثروتمند.در آنجا هیچگاه من احساس انزوا نکردم.گویی من خود مصر بودم، ما همگی مصر بودیم، برای آزادی جنگیدیم، شانه به شانه” او اینروزها از شرکت در هر اعتراض و تظاهرات سیاسی بیمناک است.
” ما هیچگاه تا این حد از هم دور نبوده ایم، مرد و زن. در یک زمان کوتاه، در یک گرداب فروبرنده” حالا ما میجنگیم تنها برای حق اینکه در خیابان راه برویم بدون اینکه مورد آزار قرار بگیریم. این مسئله واقعا سخت و شوکه کننده است. که ببینی حقوقت از بین میرود و در یک نبرد قدرت گم میشوی. این که ببینی عقبگرد میکنی.”
* پدوفیلیا: نوعی بیماری روانی است که فرد بیمار تمایل به برقراری رابطه جنسی با کودکان دارد.
ترجمه: سعیده اسدی پور
Egypt: “They want to marry us at nine years old. Are these really the kind of men we want to run our country? Paedophiles
Tags: آزار جنسی, اخوان المسلمین, ازدواج کودکان, خشونت علیه زنان, محمد مرسی, مصر, میدان تحریر, پدوفیلیا