بیژن فرهان

متاسفانه با قانون منع خشونت علیه زن در پارلمان، برخورد سیاسی و پروژه‌ای شد. به‌نظر می‌رسد که عده‌ای از نمایندگان پارلمان، به شماری از حلقات بین‌المللی تعهد سپرده بودند که این قانون بدون بروز هیچ مشکلی در تالار عمومی مجلس به تصویب می‌رسد. روزی که روی قانون منع خشونت علیه زن در تالار عمومی مجلس بحث می‌شد، برخی از خبرنگاران خارجی و فعالان بین‌المللی پشت تالار پارلمان صف کشیده بودند. چنین می‌نماید که حضور آنان، حساسیت وکیلان محافظه‌کار را برانگیخت. دیروز یکی از اعضای محافظه‌کار پارلمان که از مخالفان پروپاقرص قانون منع خشونت علیه زن است، با اشاره به حضور خارجی‌ها در پشت تالار پارلمان، گفت که آن‌ها، در پی تصویب این قانون هستند و می‌خواهند قانونی را بر افغانستان تحمیل کنند که برخلاف ارزش‌های دینی است.
این نشان می‌دهد که حضور چند نفر خارجی در پشت تالار ولسی‌جرگه، تا چه حد حساسیت‌برانگیز بوده است. بدون تردید هیچ شهروند خارجی نمی‌تواند، بدون هماهنگی با نمایندگان، تا پشت تالار ولسی‌جرگه راه یابد. حتا به خبرنگاران بدون هماهنگی با اعضای پارلمان، اجازه داده نمی‌شود، به نزدیکی تالار بروند. بنابراین حتما هماهنگی‌ای میان برخی از نمایندگان و شهروندان خارجی‌ای که در آن روز، در پشت تالار ولسی‌جرگه صف، بسته بودند، وجود داشته است.
از امکان به دور نیست که برخی از بانوان عضو پارلمان، نزد شماری از حلقات بین‌المللی رفته باشند و چنین وانمود کرده باشند که می‌توانند بدون هیچ مشکلی قانون منع خشونت علیه زن را به تصویب برسانند. شاید این بانوان فکر کرده بودند که شرایط فراهم است و آنان می‌توانند با تصویب قانون منع خشونت، نزد شماری از حلقات بین‌المللی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر و حقوق زنان، اعتبار کسب کنند.
شاید این‌ها می‌خواستند، قهرمان تصویب قانون منع خشونت علیه زن شوند. از امکان به دور نیست که شماری از بانوان عضو ولسی‌جرگه تصور می‌کردند که با این کار می‌توانند، به نلسون ماندیلای تقلبی زنان افغانستان تبدیل شوند. این بانوان نگاه پروژه‌ای، به قانون منع خشونت، علیه زنان دارند. به بیان دیگر این بانوان که یکی از آن‌ها، آهنگ نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیشرو دارد، بیشتر در پی مطرح کردن خود هستند، تا خدمت به زنان.
به‌نظر می‌رسد که این بانوان، بیشتر از این‌که به حقوق زنان منحیث یک ارزش نگاه کنند و آن را پاس بدارند، در پی استفاده ابزاری از آن‌اند. همان‌گونه که عده‌ای از قوم و زبان، سنگر ساخته‌اند و هرازگاهی موجی ایجاد می‌کنند و بعد سوار آن موج می‌شوند، این‌ها نیز از حقوق زنان، سکوی پرش سیاسی و مالی ساخته‌اند.
تنها قوم‌گرایان و زبان‌گرایان نیستند که برخورد صادقانه با پدیده قوم و زبان ندارند، برخی از منادیان ارزش‌های انسانی جهان‌شمول نیز، با این ارزش‌ها برخورد ابزاری دارند. اگر برای این عده، حمایت از حقوق زنان، به‌عنوان یکی از ارزش‌های انسانی جهان‌شمول، مطرح می‌بود، هرگز با قانون منع خشونت علیه زن، چنین ناشیانه برخورد نمی‌کردند. چه ضرور بود بدون این‌که طرح این قانون به پختگی برسد و هماهنگی‌های لازم با تمام اعضای پارلمان، صورت گیرد، قانون منع خشونت در آجندای جلسه عمومی وارد شود.
در همان روزی که قانون منع خشونت، وارد آجندای جلسه عمومی پارلمان شد، شماری از نمایندگان، به حق استدلال کردند که در حال حاضر شرایط فراهم نیست، بهتر است این قانون از آجندای مجلس عمومی بیرون شود. نظر این عده از نمایندگان بیخی موجه بود.
در حال حاضر قانون منع خشونت، براساس فرمان تقنینی رییس‌جمهور کرزی نافذ است. گفته می‌شود که محاکم براساس این فرمان تقنینی در برخی از موارد حکم نیز صادر کرده‌اند. هیچ لازم نبود، تا طرح قانون منع خشونت علیه زن، با شتاب، به صحن علنی مجلس آورده شود. بهتر بود که طرح این قانون، در مشوره با حقوق‌دانان، متخصصان جامعه‌شناسی، فعالان حقوق زن و دانشمندان علوم دینی، به پختگی لازم می‌رسید.
هم‌چنین لازم بود تا برای تمام اعضای پارلمان، پیش از ورود طرح قانون منع خشونت علیه زنان، به صحن علنی مجلس، آگاهی داده می‌شد، باید ذهن همه نمایندگان در مورد آن روشن می‌شد، باید طرفداران تصویب قانون منع خشونت علیه زنان، به‌گونه‌ای عمل می‌کردند که نمایندگان بنیادگرا و طرفدار ارزش‌های سنتی و پیش مدرن، فرصت نمی‌یافتند، تا علیه این قانون در رسانه‌ها و صحن علنی مجلس رجزخوانی کنند. اصلا عملکرد نادرست و عاقبت نیاندیشانه‌ی برخی از بانوان عضو پارلمان که در پی امتیازگیری از حلقات بین‌المللی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر‌اند، برای ملا‌های بنیادگرا و زن‌ستیز عضو پارلمان، فرصت داد تا در مورد قانون منع خشونت رجز بخوانند و آن را به فرمان‌های اصلاحی جنجال‌برانگیز حزب دموکراتیک خلق، در سال ۱۳۵۷، تشبیه کنند.
به‌نظر می‌رسد که تب کسب اعتبار بیشتر نزد حلقات بین‌المللی و برخی از سازمان‌های حقوق بشر، فرصت اندیشیدن را از شماری از اعضای پارلمان، گرفته بود. به همین دلیل این نمایندگان درک نکردند که حضور شهروندان خارجی، در پشت تالار ولسی‌جرگه، حساسیت‌برانگیز است و سبب تحریک ملاهای بنیادگرای عضو پارلمان می‌شود. ملاهایی که هیچ فرصتی را برای رجزخوانی و تحریک احساسات عوام از دست نمی‌دهند.
متاسفانه نمایندگانی که طرح قانون منع خشونت را به عجله وارد آجندای جلسه عمومی پارلمان کردند و خواستند از آن به‌عنوان ابزار امتیازگیری استفاده کنند، به این قانون جفا کردند. نماینده‌ای که می‌گوید «تصویب قانون منع خشونت علیه زنان نیاز ملی است»، درست می‌گوید. داعیه مبارزه با خشونت علیه زنان، کاملا بر حق و انسانی است. هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند با آن مخالفت کند. اما برخورد پروژه‌ای با قانون منع خشونت علیه زن و دادن فرصت به بنیادگرایان تا علیه آن رجز بخوانند، جفای بزرگ به این داعیه است.
متاسفانه با قانون منع خشونت علیه زنان و در مجموع با تلاش‌هایی که برای مبارزه با خشونت علیه زنان در کشور صورت می‌گیرد، جفا شد. کسانی‌که بدون سنجش و دقت و به شوق کسب اعتبار بین‌المللی، قانون منع خشونت علیه زن را وارد آجندای جلسه عمومی پارلمان کردند، به این قانون و به تلاش‌هایی که برای حمایت از این قانون صورت گرفت، ظلم کردند.

جفا به قانون «منع خشونت علیه زن»

Tags: افغانستان, بنیادگرایی, قانون منع خشونت علیه زنان, مجلس