زنان و قوانین: زنان در پاکستان در شبکه های اجتماعی اذیت و آزار و با دشنام رو به رو می شوند. در عین حال بسیاری از فعالان حقوق زنان اینترنت را به عنوان ابزار جدیدی برای پیش بردن اهداف خود میبینند.
اگر یک روزنامه نگار زن پاکستانی در مورد سو استفاده از کودکان و یا آزار جنسی در توییتر چیزی بنویسد، ممکن است با تهدید به تجاوز رو به رو شود. یکی از این روزنامه نگاران میگوید: “من پیام های زشت و با جزییات از غریبه ها دریافت کرده ام که آدرس خانه مرا به من میگویند و از تخیلات خود برای تجاوز به من سخن گفته اند.”
یک فعال حقوق زنان نیز تجربه مشابهی دارد “تقریبا هر وقت که در مورد یکی از مسایل تابو در فیس بوک صحبت میکنم، یا در توییتر و یا وبلاگم مطلبی می نویسم، هزاران کامنت تنفر آمیز دریافت میکنم. بسیاری از این افراد مرا کافر و عامل غرب میخوانند. بسیاری از آنها می گویند من نمی فهمم چه میگویم و باید به آشپزخانه برگردم.”
هر دو این زنان تجربیات خود در وبسایت کمپین “تکنولوژی را پس بگیریم” منتشر کرده اند. کمپینی که توجهات را به مسئله خشونت علیه زنان جلب می کند و سعی در توسعه استفاده فعالانه از رسانه های دیجیتال توسط زنان دارد. این کمپین از سال ۲۰۰۶ شروع به کار کرد، به عنوان بخشی از موسسه ارتباطات پیشرفته، شبکه ای که درباره حقوق بشر و پیشرفت با کمک تکنولوژی های نو فعالیت میکند.
از آن به بعد، زیرشاخه های این شبکه در ۲۰ کشور به وجود آمده است. دسامبر گذشته این شبکه فعالیت مهمی را آغاز کرد که بر قصه گویی دیجیتال تاکید می کند. در مجموعه ویدیوها و مقالات کوتاهی که در اینترنت پخش میشود، زنان درباره تجربیات شخصی خود از خشونت و سو استفاده حرف می زنند، به علاوه در مورد بلوغ خود و خودبیانگری نیز صحبت می کنند.
حمله به زنان با عقیده های محکم
نیگات داد، مدیرعامل بنیاد حقوق دیجیتال در پاکستان می گوید که با گسترش اینترنت زنان بیشتری در مورد مسایل سیاسی، دینی و جنسیتی صحبت می کنند. در شرایطی که تسلط مردانه در حوزه آن لاین دیده میشود، چنین چیزی چالش بر انگیز است. زمانی که این مردان میبینند نمی توانند در بحث با زنان آنها را شکست دهند شروع می کنند به توهین و آزار، و شعور و قدرت ذهنی آنها را زیر سوال میبرند.”
زنان بسیاری نیز مورد سو استفاده هایی نظیر فیلم یا عکس گرفتن پنهانی با موبایل می شوند. صبا امتیاز، روزنامه نگار در مقاله ای شرح می دهد که تعداد زیادی از زنان پاکستانی با دریافت پیامک از سوی مردان ناشناس تهدید شده اند. آنها شماره تلفن این زنها را یا به صورت رندوم گرفته اند و یا آن را از افرادی که خدمات “رساندن به درب منزل” یا خدمات تلفن همراه ارایه می دهند به دست آورده اند.
البته رسانه جدید تنها انعکاسی از وقایع جامعه است. خشونت جنسی علیه زنان در پاکستان شایع است. مطابق تحقیقات یک بنیاد مردم شناسی هلندی، ۶۶ درصد از زنان پاکستانی مورد خشونت هستند یا آن را تجربه کرده اند. این خشونت با فقر، کمبود تحصیلات و تنش اجتماعی مرتبط است.
مشکل دیگر این است که در جامعه محافظه کار پاکستان، رفتار زنان ارتباط نزدیکی با مسئله ناموس و غیرت دارد. پروفسور فرزانه باری فعال حقوق زنان در روزنامه اکسپرس تریبون این موضوع را مطرح کرده که برداشت ها از قوانین جنسیتی باید از اساس مورد توجه قرار گیرند. زنان برای مبارزه با خشونت علیه زنان، احتیاج دارند که کمک های حقوقی اجتماعی و مالی بزرگتری دریافت کنند.
در سال ۲۰۱۰ ، قانون مبارزه با اذیت و آزار زنان در محیط کار مطرح شد. اما تصویب قانونی در مورد خشونت خانگی علیه زنان به خاطر مخالفت مخالفان اسلام گرا به تعویق افتاد. این گروه معتقد بودند چنین قوانینی، سنت ها و ارزشهای دینی را زیر پا می گذارند.
از این رو ابزار مبارزه با آزار و اذیت در اینترنت نیز محدود است. پیش نویس قانونی در مورد جرایم اینترنتی، که سالهاست در دست بررسی است، تنها جرایمی نظیر تقلب و دزدی اطلاعات را پوشش می دهد. سازمان “بیت برای همه” که مدافع آزادی عفیده در فضای مجازی در پاکستان است نیز از این موضوع شکایت می کند که پلیس و مقامات قضایی به ندرت در مواردی نظیر خشونت جنسی چه در فضای مجازی و چه در فضاهای دیگر اقدامی صورت می دهند.
بنابراین اهمیت هشدار به کاربران اینترنتی بیشتر نمایان می شود. سازمان بیت برای همه یک نقشه عملی تهیه کرده که همه حوادث مربوط به خشونت و ازار و اذیت را به صورت مستند جمع آوری می کند. به علاوه، این سازمان دوره های آموزشی در مورد امنیت آن لاین برگزار می کند. این سازمان کمپینی را نیز در زمینه فراخوان استفاده از رسانه های دیجیتال بدون محدودیت در شبکه های اجتماعی راه انداخته است.
به گفته نیگات، کار زنان پاکستانی به مبارزه با خودسانسوری در برابر تهمت و آزار در فضای مجازی ختم نمی شود. وجدان جمعی و مذهبی از دولت خواسته که در فضای دیجیتال دخالت کند. در می ماه ۲۰۱۰ دولت دسترسی به فیس بوک را برای مدت دو هفته بست، به این دلیل که مسابقه ای با موضوع کاریکاتور پیامبر اسلام در صفحه یکی از کاربران در جریان بود.
یوتیوب هم از زمانی که یک ویدیو ضد اسلامی خشم معترضان را در ماه سپتامبر برانگیخت بسته شده است. اگرچه این خشم مدتی بعد فروکش کرد، اما پارلمان پاکستان افزایش سانسور در فضای مجازی را پیشنهاد کرده است. شهزاد اهمند، مدیر سازمان بیت ها برای همه، درباره استفاده ابزاری از دین برای گسترش سانسور سیاسی هشدار می دهد. چرا که فیلم های آماتوری درباره فساد و نقض حقوق بشر در کشور، در گذشته در یوتوب منتشر میشده است.
راهکارهایی برای مبارزه با کنترل دولتی
سال گذشته پیروزی کوچکی در زمینه کنترل دولتی به دست آمد.دولت تشکیل نظامی برای فیترینگ دولتی را پیشنهاد داده بود. توجیه آنها این بود که با توجه به نیاز برای مبارزه با هرزه نگاری و توهین به مقدسات و برای محافظت از امنیت ملی این کار باید انجام شود. با کمپینی هوشمند که از سوی جامعه جهانی مورد حمایت قرار گرفت، فعالان فضای مجازی پاکستانی توانستند این طرح را به صورت موقت به تعلیق در آورند.
فریه عزیز در این کمپین نقش داست. این روزنامه نگار همراه با دوست بلاگرش سنا سلیم، سازمان “بلندتر صحبت کنیم” را تاسیس کرد. هر دو این زنان از تجربیات خود در فضای مجازی استفاده کردند تا برای حقوق زنان و آزادی بیان مبارزه کنند. به گفته فریه عزیز توییتر و فیس بوک درهای جدیدی را به روی فعالان باز کرده اند تا پیام های آنها در سطح عمومی پخش شود. اگر موضوعی توجه لازم را در فضای مجازی به خود جلب کند، سایر رسانه ها هم به آن توجه خواهند کرد.
همزمان، کاربران شبکه های اجتماعی می توانند به اصلاح گزارش هایی که در اخبار و تلویزیون می آید کمک کنند. به گفته عزیز زمانی که اخبار مربوط به تجاوزات همراه با نام قربانی پخش می شد، این فعالان توانستند با گوشزد کردن این که این عملی غیراخلاقی است آن را تغییر دهند. کاربران اینترنت زمانی که مایا خان مجری تلویزیون دوربین را به سطح پارکها برد تا از زوج ها بپرسد آیا متاهل هستند یا نه، با مخالفت یک پارچه او را مجبور به عذرخواهی کردند و سپس او اخراج شد.
بحث های زیادی در زمینه آزادی بیان و حقوق برابر در پاکستان وجود دارد. همانطور که فعالان زن در تجربیاتشان نشان داده اند، فضای مجازی می تواند هم وسیله و هم میدانی برای فعالیت باشد.
منبع: قنطره
Tags: توانمندسازی, رسانه, شبکه های اجتماعی, فضای مجازی, پاکستان